MỘT SỐ ĐIỂM MỚI TRONG LUẬT XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH SỬA ĐỔI NĂM 2025
Ngày 25/6/2025, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Luật số 88/2025/QH15 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025. Luật lần này sửa đổi, bổ sung 68 điều, bãi bỏ 16 điều và bổ sung 2 điều mới (Điều 18a và Điều 133a), thể hiện sự cập nhật, hoàn thiện hệ thống pháp luật hành chính, đáp ứng yêu cầu thực tiễn quản lý trong tình hình mới. Một số điểm mới đáng chú ý trong luật sửa đổi như sau:
1. Mở rộng thời hiệu xử phạt hành chính
Luật mới quy định thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với một số lĩnh vực đặc thù như kế toán, thuế, đất đai, xây dựng, môi trường, chứng khoán, sở hữu trí tuệ… là 2 năm, thay vì 1 năm như trước đây, nhằm phù hợp với tính chất phức tạp và độ trễ trong việc phát hiện vi phạm (sửa đổi điểm a khoản 1 Điều 6).
2. Tăng mức xử phạt tối đa
Mức xử phạt tiền tối đa đối với cá nhân được nâng lên 500 triệu đồng, và đối với tổ chức là 1 tỷ đồng, áp dụng trong các lĩnh vực như đất đai, môi trường, xây dựng, kinh doanh bất động sản… Qua đó, tạo ra chế tài đủ mạnh để răn đe và ngăn ngừa vi phạm (sửa đổi điểm i khoản 1 Điều 24 và khoản 1 Điều 52).
3. Chính thức áp dụng xử phạt hành chính qua môi trường điện tử
Lần đầu tiên, Luật bổ sung quy định cho phép xử phạt hành chính qua môi trường số, như gửi quyết định xử phạt qua email, ứng dụng điện tử hoặc Cổng dịch vụ công quốc gia… góp phần đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động quản lý nhà nước (bổ sung Điều 18a, sửa đổi khoản 2 Điều 70).
4. Tăng mức xử phạt trong trường hợp không lập biên bản
Trường hợp xử phạt không lập biên bản, mức phạt tối đa đối với cá nhân là 500.000 đồng, và đối với tổ chức là 1.000.000 đồng, cao gấp đôi mức cũ (sửa đổi toàn diện Điều 56).
5. Tăng thẩm quyền xử phạt cho Chủ tịch UBND cấp xã
Luật sửa đổi, bổ sung nội dung cho phép Chủ tịch UBND cấp xã áp dụng nhiều hình thức xử phạt như: phạt tiền, tước quyền sử dụng giấy phép, đình chỉ hoạt động, tịch thu tang vật, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, giúp xử lý vi phạm kịp thời và sát với thực tiễn cơ sở (sửa đổi, bổ sung khoản 2 và 3 Điều 38).
6. Quy định rõ việc tạm giữ và định giá tang vật
Trường hợp cần xác định giá trị tang vật vi phạm hành chính, cơ quan có thẩm quyền có thể thành lập Hội đồng định giá. Thời gian tạm giữ không quá 5 ngày làm việc, chi phí do cơ quan xử phạt chi trả (sửa đổi khoản 2 Điều 126 và khoản 2 Điều 127).
7. Làm rõ quy trình xử lý vi phạm có dấu hiệu tội phạm
Nếu trong quá trình xử lý vi phạm hành chính, phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm thì cơ quan có thẩm quyền phải chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra. Nếu sau đó không bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì trong 5 ngày làm việc kể từ khi có kết luận, vụ việc phải được tiếp tục xử lý hành chính (sửa đổi khoản 4 Điều 62).
8. Quy định cụ thể thời hạn gửi quyết định xử phạt
Quyết định xử phạt hành chính phải được gửi đến người vi phạm và cơ quan thu tiền phạt trong vòng 3 ngày làm việc kể từ ngày ký, đồng thời có thể sử dụng phương tiện điện tử để đảm bảo hiệu quả, nhanh chóng (sửa đổi khoản 2 Điều 70)./.
Huỳnh Anh (PA03