Nhận diện các phương thức lừa đảo, chiếm đoạt tài sản khi mua sắm, sử dụng dịch vụ online qua mạng xã hội Facebook
Với thủ đoạn tạo hoặc mua các trang facebook (fanpage) có nhiều lượt “thích” để quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ với nội dung, hình ảnh rất kích thích, hấp dẫn, phù hợp thói quen của mỗi người dùng (vì đã được nghiên cứu, đúc kết từ “Big data” và trí thông minh nhân tạo), đồng thời tạo nhiều lượt “thích”, “chia sẻ” và nhiều “bình luận” tích cực, được đánh giá cao. Đa số người dùng chỉ có thể đánh giá sản phẩm, dịch vụ nào tốt, vừa ý thông qua xem những bình luận, đánh giá của người dùng khác hoặc trao đổi trực tiếp với tài khoản đăng tin quảng cáo mà quên đi việc mình có thể bị lừa đảo.
Trên thực tế, có rất nhiều người dùng bị lừa đảo, chiếm đoạt tài sản chỉ vì những thủ đoạn đơn giản, như: săn tour du lịch giá rẻ; đi du lịch nước ngoài được miễn phí làm thị thực (visa); mua thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, nước hoa; lấy lại tiền đã mất do làm cộng tác viên online (bóc tỏi, bình chọn, like video, soạn thảo văn bản…), đầu tư chứng khoán, đầu tư tiền ảo do bị lừa đảo hoặc vay tiền online.
Vậy làm sao để tránh không bị lừa đảo khi mua sắm online?
- Đầu tiên người dùng cần thật sự cảnh giác trước khi mua sắm, sử dụng dịch vụ online và tất cả các thông tin từ nguồn không chính thống.
- Trước khi tìm hiểu về sản phẩm, dịch vụ cần sử dụng, đang được quảng cáo bởi một trang facebook (fanpage) nào đó, người dùng cần tìm hiểu về fanpage đó trước, đánh giá khả năng là fanpage lừa đảo.
+ Đánh giá một số thông tin của fanpage, như: thời gian tạo lập; thời gian đổi tên fanpage; các quảng cáo fanpage đang chạy. Qua đây có thể đánh giá được: fanpage có thời gian hoạt động bao lâu trong lĩnh vực kinh doanh online; trước đó kinh doanh lĩnh vực gì; các quảng cáo có lượt thích, bình luận, chia sẻ như thế nào. Nếu fanpage mới tạo lập hoặc mới đổi tên nhưng có nhiều lượt “thích”, “theo dõi”, các quảng cáo đều có lượt thích, bình luận, chia sẻ tương tự nhau, thì rất có thể fanpage sử dụng dịch vụ tăng lượt “thích”, “theo dõi”, vì vậy, các bình luận, đánh giá về sản phẩm không đáng tin cậy.
+ Nếu fanpage có số điện thoại, website thì kiểm tra: thông tin số điện thoại đó bằng các ứng dụng chặn cuộc gọi rác, lừa đảo như: Truecaller; Key Messages; Block Calls & Block SMS; Hiya Caller ID and Block…; website thì chúng ta nhập tên vào địa chỉ website “whois.inet.vn” để kiểm tra xem có khớp với thông tin đã đưa hay không.
- Tiếp tục nhắn tin trực tiếp cho người quản trị fanpage yêu cầu cho xem các giấy tờ hợp pháp, hợp đồng mua bán, giấy phép kinh doanh, giấy phép lưu hành… Tiến hành dùng các website khác nhau kiểm tra chéo để xem các thông tin trùng khớp với nhau không về các thông tin như: mã số doanh nghiệp; CCCD của Giám đốc doanh nghiệp; nơi cấp phép hoạt động; tên sản phẩm được phép lưu hành; nơi cấp phép lưu hành…
- Nếu các thông tin trên đều trùng khớp, hợp lý chúng ta tiếp tục hỏi các chính sách như đổi trả, bảo hành, xuất hoá đơn giá trị gia tăng… Yêu cầu được kiểm tra hàng trước khi thanh toán đối với các sản phẩm, dịch vụ thanh toán sau; còn các loại hình thanh toán trước hay phải đặt cọc thì chúng ta yêu cầu số tài khoản đúng tên công ty hoặc tên giám đốc, không tuỳ tiện chuyển khoản cho tài khoản cá nhân khác.
- Ngoài ra có thể tạo áp lực cho quản trị viên fanpage bằng cách nói: các thông tin là không đúng; đã nhờ Công an tra cứu số CCCD đó là sai. Nếu doanh nghiệp uy tín thì họ không lo lắng, kiên nhẫn giải thích, còn ngược lại các cá nhân, tổ chức cố tình tạo thông tin giả để lừa đảo thì sẽ rất nóng nảy hoặc chặn tin nhắn./.
